EU-burgers en hun familieleden hebben op basis van de Richtlijn 2004/38 het recht om zich vrij te verplaatsen en te vestigen in alle landen van de Europese Unie. Dit wordt het recht op vrij verkeer van personen genoemd. Dit geldt ook voor familieleden die niet een nationaliteit van de Europese Unie hebben (derdelanders). Deze familieleden hebben een afgeleid verblijfsrecht en kunnen zich alleen samen met de EU-burger vestigen in een andere lidstaat van de EU.
Unieburgers hebben geen verblijfsvergunning nodig. Zij hoeven slechts aan te tonen dat zij over voldoende middelen van bestaan beschikken en over een ziektekostenverzekering.
Als EU-onderdaan heeft u dus de mogelijkheid om (tijdelijk) in een ander EU-land te vestigen. Bezit u de Nederlandse nationaliteit en uw partner de nationaliteit van een niet EU-land, dan kan de België route interessant zijn. Voor gezinshereniging in Nederland valt u onder de (strenge) Nederlandse wetten. Door u in een ander EU-land te vestigen, bijvoorbeeld België, is er soepelere wetgeving met betrekking tot gezinshereniging van toepassing. U dient dan minimaal 6 maanden te verblijven in het EU-land.